2012 yılının esnaf sanatkarlar açısından parlak geçmediğine değinen İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Zekeriya Mutlu, kesimin 2013 yılından olan beklentilerine de dikkat çekti. 

2012’de dünya ekonomilerinde belirgin bir yavaşlamanın görüldüğünü kaydeden Mutlu, ‘2012 yılında küresel düzeyde belirsizlikler yaşanmış ve üretim artışında düşüşler görülmüştür. Kuzey Afrika ülkelerinde yaşanan siyasi dönüşümler, Euro bölgesinde Yunanistan, Portekiz, İspanya ve İtalya’nın yaşadığı borç krizi, yüksek düzeyini koruyan enerji fiyatları gibi nedenler, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkilemiştir. Bu olumsuz iklimi değiştirmek amacıyla,  gelişmiş ülkeler tarafından ekonomiyi  genişletici maliye ve para politikaları devreye sokulmuş, buna bağlı olarak faiz oranlarında alışık olunmayan düşüşler yaşanmıştır.Ne var ki bu politikalar da gelişmiş ülkelerde talebi yeterince canlandıramamış, 2013 yılına kötü bir miras devredilmiştir.’ dedi.Türkiye’deki gelişmeler2012 yılında Türkiye’de yaşanan gelişmelere de dikkat çeken Mutlu, ‘Yüksek enerji maliyetleri, Euro’nun genelde Dolar karşısında değer kaybetmesi ve önemli miktarda ihracat yaptığımız Kuzey Afrika ülkeleri ve Suriye’de yaşanan gelişmeler Türk ekonomisine olumsuz yansımıştır. Türkiye ekonomisinde 2012 yılında yaşanan gelişmeleri, küresel konjonktür ile Hükümetin uyguladığı (cari açığı azaltmaya odaklı) politikalar belirlemiştir. Cari açığını canlı iç talebin körüklediği düşünülmektedir. Bu nedenle iç talebin kaynağı olarak görülen kredi genişlemesini yavaşlatmak amacıyla yüksek zorunlu karşılık ve yüksek faiz politikaları uygulanmıştır. Bu şekilde talep artışı yavaşlamış, ekonomik büyümede ciddi gerileme görülmüştür. Uygulanan politikalarla önce kredi artışı düşmüş sonra cari açık gerilemiş, enflasyon da düşüş trendine girmiştir. Ancak bu gelişmeler devletin vergi gelirlerinin düşmesine de yol açmış, bütçe açığının büyümesine neden olmuştur. Bütçe açığını azaltmak için ise akaryakıt, doğalgaz ve diğer bazı ürünlerdeki ÖTV oranları artırılmıştır.Sıcak para girişiBununla birlikte, Türkiye’ye ciddi miktarda sıcak para girişi de olmuştur.  Avrupa’nın batık ülkeleri Yunanistan ve Portekiz’in ardından en yüksek faizin Türkiye’de bulunması, döviz rezervlerimizin artmasına ve döviz kurlarının düşmesine yol açmıştır. Yılın ilk dokuz ayında Türkiye’ye 51 milyar dolar sıcak para girişi olmuştur. Bunun 22 milyar doları yüksek faiz politikası neticesi, 29 milyar doları ise  doğrudan yabancı yatırım, dış kredi kullanımı ve kaynağı belli olmayan döviz girişleriyle gerçekleşmiştir. Bollaşan döviz miktarı ise kurlarda gerilemeye neden olmuştur. Türk reel sektörü rakipleri karşısında yüksek faiz ve düşük kur nedeniyle haksız rekabete uğramıştır. Doğal olarak istihdam artışı olumsuz etkilenmiş, işsizlik yeniden artış trendine girmiştir. Özetle, 2012’de küresel gelişmeler Türkiye’yi reel ekonomik boyuttan olumsuz, finansal açıdan ise olumlu yönde etkilemiştir.’ dedi.Esnaf açısındanEsnaf sanatkarların 2012’yi kayıp hanesine yazdığını ifade eden Zekeriya Mutlu, ‘Yüksek enerji maliyetleri ve istihdam vergileri, yetersiz ve pahalı finansman koşulları, hipermarketlerin yarattığı haksız rekabet, düşük talep gibi olumsuz koşullar 2012 yılında üyelerimizi zorlamıştır. Yılın ilk 10 ayında toplam kredi hacmi yüzde 11,3 oranında artarken, esnaf sanatkar kredilerindeki artış sadece yüzde 1,6 düzeyinde kalmıştır. Bu yıl içinde hipermarket yasasının çıkarılmaması ve kesime doğrudan teşvik verilmemesi esnaf kesimi açısından üzücü olmuştur. Buna rağmen yılın ilk 10 ayında esnaf ve sanatkar sayısında Türkiye genelinde 28 bin, İzmir’de ise 544 artış olmuştur. Sadece bu sayılar bile esnaf ve sanatkarlara yönelik özel düzenleme ve destek taleplerini haklı göstermektedir.’ şeklinde konuştu.Beklentiler2013’de esnaf kesiminin lehine politikaların uygulanmasını isteyen Birlik Başkanı Mutlu, ‘Esnaf ve Sanatkar Destekleme Stratejisi’ önerisini gündeme getirdi. 2013 yılı öngörülerini dile getiren Mutlu, ‘Hükümetin gerek Orta Vadeli Program gerekse bütçe çerçevesinde açıkladığı hedeflere ve uluslararası kuruluşların küresel tahminlerine bakıldığında,1. Büyüme ve dolayısıyla talep artışı düşük kalacaktır.2. Türk Lirası, döviz karşısında değer kazanacaktır.3. Cari açık yeniden artış trendine girecektir. 4. Enflasyon az da olsa düşecektir.5. İstihdam az da olsa artacak, işsizlikte önemli bir değişme olmayacaktır. 6. Kredi faizlerinde bir miktar daha gerileme olacaktır.7. Halkın yerli malları satın alma gücünde değişiklik olmayacaktır.8. Devletin vergi gelirleri reel olarak artacak, kamu harcamalarında artış sınırlı kalacaktır. Bu öngörüler 2013 yılının 2012’den pek de farklı olmayacağına işaret etmektedir.’ dedi.Esnaf ve Sanatkar Destekleme Stratejisi”2013 yılında esnaf sanatkarlara ivme kazandırılması için gerçekçi ekonomik tedbirlerin hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Mutlu sözlerini şöyle sürdürdü: ‘Mevcut öngörüler çerçevesinde esnaf ve sanatkarlarımız açısından 2013 yılının 2012’den pek farklı olmayacağı görülmektedir.  Dolayısıyla doğrudan ve dolaylı olarak 10 milyon kişinin geçimini sağlayan esnaf ve sanatkarların bu önemli işlevini yerine getirebilme gücü azalabilecektir. Öncelikle kesimin yüksek enerji maliyetleri ve istihdam vergileri, yetersiz ve pahalı finansman koşulları, hipermarketlerin yarattığı haksız rekabet, düşük iç talep gibi sıkıntılarına çareler üretmek gerekmektedir. Düşünülecek tedbirler ise, geniş kapsamlı ve müstakil bir strateji geliştirilmesi ile başarılı olabilecektir. Bu nedenle 2013 yılında kesime yönelik müstakil bir “Esnaf ve Sanatkar Destekleme Stratejisi” geliştirilmeli ve ayrıca hipermarket ve AVM’lere yönelik bir düzenleme yapılmasına öncelik verilmelidir.Bu tedbirler alınırken de esnaf teşkilatının yöneticilerinin düşünceleri doğrultusunda planlamalar yapılmalı, çalışmalara kesimin temsilcilerinin de dahil edilmesi sağlanmalıdır.’